Đối với nhiều hành giả vừa bước chân vào con đường hành trì, thiền thường bị nhầm tưởng là một trạng thái tĩnh lặng lạ thường, hoặc một loại hỷ lạc mà hành giả mong muốn sở hữu. Tuy nhiên, qua cách tiếp cận của Ngài Mahāsi cho người mới, chúng ta sẽ bắt gặp một tư duy rất khác biệt: hành thiền không cốt để biến đổi mình thành một nhân vật khác, mà cốt để thấu hiểu bản thể một cách tường tận ngay tại đây và bây giờ.
Trong các nội dung Ngài Mahasi bài giảng, Vị thầy luôn chỉ dạy một triết lý sơ đẳng nhưng vô giá: hãy chú tâm vào các diễn biến nơi thân và tâm, ngay tại trạng thái chân thực nhất của chúng. Hành giả không cần đến sự hình dung hay tư duy logic, cũng không cần cố công xây dựng những trải nghiệm khác thường. Yếu điểm thực hành chỉ nằm ở chữ "Biết" — ghi nhận một cách nối liền, ngay thẳng và không phân biệt.
Với các hành giả mới, phương pháp của Ngài Mahāsi vô cùng thích hợp nhờ cấu trúc logic, minh bạch và tính thực tiễn cao. Người hành trì được dẫn dắt quan sát một đề mục rất sơ đẳng: chính là chuyển động phồng xẹp nơi vùng bụng theo nhịp thở. Khi thấy bụng phồng, biết “phồng”; khi thấy bụng xẹp, biết “xẹp”. Lối tập luyện tối giản là ở chỗ đó. Khi tâm ý rời khỏi đề mục, hãy thầm ghi chú "suy nghĩ"; khi có tiếng động phát sinh, hãy lập tức ghi nhận "nghe". Đừng nên phiền muộn hay cáu kỉnh với chính mình, mà hãy điềm tĩnh trở lại với đối tượng trung tâm.
Trong khuôn khổ Ngài Mahasi bài giảng, Ngài hằng nhắc nhở: việc quan sát có ý thức này, nếu được vận hành một cách bài bản và liên tục, sẽ từng chút làm rõ đặc tính vô thường, khổ và vô ngã của mọi pháp hữu vi. Người mới tập không cần quá chú trọng vào việc hiểu sâu lý thuyết ngay lúc đầu. Chỉ cần tuân thủ đúng phương pháp, nhận thức sẽ tự động hoàn thiện dần.
Một điểm trọng yếu của Ngài Mahāsi cho người mới nằm ở cách tiếp cận tâm lý khi thiền. Ngài không tán thành việc ép xác khổ hạnh, cũng không chấp nhận sự buông thả. Quan trọng là duy trì sự nỗ lực điều độ, chánh niệm hài hòa và lòng kiên tâm sắt đá. Hành thiền không giống như một cuộc đua giành giải thưởng, mà chính là nẻo quay về để nhìn sâu vào từng nhịp đập của thân và tâm.
Ngoài những giờ ngồi tĩnh read more lặng, Ngài Mahāsi còn dạy cách duy trì sati trong mọi hoạt động: trong suốt các trạng thái đi, đứng, nằm hay ngồi. Lúc di chuyển, ghi nhận là đi; lúc bất động, ghi nhận là đứng. Bằng cách đó, thiền định không chỉ nằm trong các khung giờ riêng biệt, mà len lỏi và trở thành một phần không thể thiếu của sinh hoạt thường nhật.
Dành cho những người bắt đầu, hệ thống Ngài Mahāsi cho người mới chính là lối thực hành chân thực và an toàn nhất. Không dựa trên niềm tin không kiểm chứng, cũng không tìm kiếm những kinh nghiệm kỳ ảo. Chỉ cần sự chân thành trong quan sát, tính nhẫn nại trong thực hành, cùng sự khiêm tốn để đón nhận bài học từ chính thân tâm mình. Chính từ đó, tuệ giác sẽ dần hình thành và phát triển một cách tự nhiên.